HALF-LIFE: OD CZARNOBYLA DO FUKUSHIMY

Nazywam się Arkadiusz Podniesiński i jestem polskim fotografem i filmowcem, który przez ostatnie 9 lat poświęcał swój czas i zasoby Czarnobylskiej Strefie Wykluczenia, dokumentując skutki największej katastrofy nuklearnej w historii. Rozpoczynając w 2008 r. swoją pracę nie wiedziałem, że 3 lata później wydarzy się podobna katastrofa w Fukushimie dając mi impuls do powstania wyjątkowego projektu, w którym będę mógł przestawić i porównać tragiczne skutki obu katastrof. Tak narodził się projekt Half-live – od Czarnobyla do Fukushimy. Dzisiaj proszę was o pomoc w przekształceniu mojej wieloletniej pracy w wysokiej jakości foto-album poświęcony tym wydarzeniom.

 

Od 2008 r. odwiedziłem czarnobylską strefę kilkadziesiąt razy. Fotografowałem opuszczone miasto Prypeć z którego w ciągu kilku godzin ewakuowano na zawsze prawie 50.000 mieszkańców. Oddalone o niecałe 2 km od elektrowni miasto, niegdyś symbol nowoczesności i potęgi ZSRR, jest dziś świadectwem do czego może doprowadzić nieostrożne obchodzenie się z energią jądrową.

Uzbrojony w dozymetr dokumentowałem również radioaktywne ślady katastrofy. Porzucone w piwnicach szpitala skażone ubrania strażaków, którzy gasili pożar uszkodzonej elektrowni. Cmentarzyska skażonych pojazdów, które były tak radioaktywne, że nie mogły już opuścić zamkniętej strefy. I ekstremalnie radioaktywne fragmenty stopionego paliwa, które wciąż można znaleźć wokół uszkodzonej elektrowni.

Odwiedzałem także przesiedleńców, którzy wbrew rozkazom władz zdecydowali się wrócić do skażonych stref i w niezwykle trudnych warunkach żyją tam do dnia dzisiejszego.

Jako jednemu z niewielu fotografów udało mi się również uzyskać dostęp do wnętrza zniszczonego wybuchem 4 bloku elektrowni atomowej. Starzejący się i grożący zawaleniem sarkofag, chroniący przed wydostaniem się skażenia na zewnątrz, niedawno przykryto kolejnym, odkładając radioaktywny problem dla przyszłych pokoleń.

Dzięki specjalnym pozwoleniom białoruskiego Ministerstwa Spraw Nadzwyczajnych odwiedziłem także zamknięte strefy sąsiadującej z Ukrainą Białorusi. Na jej teren spadło aż 70% radioaktywnego opadu z Czarnobyla i to Białorusini ucierpieli najbardziej. Nie mając dokąd uciec nauczyli się żyć w cieniu radioaktywnego skażenia, z którego zdrowotnymi skutkami zmagają się do dnia dzisiejszego.

Po podobnej w skutkach katastrofie w Japonii zacząłem równolegle odwiedzać skażone tereny położone wokół elektrowni Fukushima Daiichi. Zaskoczyło mnie jak wiele podobieństw łączy obie katastrofy. Przymusowa ewakuacja, zamknięte strefy, opuszczone ulice i domy oraz porzucony dobytek tysięcy mieszkańców. Zniszczonych upływem czasu, brakiem opieki i coraz częściej działaniem złodziei. W wielu miejscach byłem pierwszą i jedyną osobą, której udało się tam dostać i wykonać zdjęcia.

Towarzyszyłem ewakuowanym mieszkańcom w pełnych wzruszeń i tęsknoty odwiedzinach domów z których zostali wysiedleni. Z natury bardzo skryci i nieufni zaprosili mnie również do swoich ciasnych i pozbawionych prywatności tymczasowych baraków, w których po tylu latach wciąż mieszkają.

Z moich wizyt w Czarnobylu i Fukushimie powstały dwa filmy dokumentalne, kilkanaście reportaży oraz setki zdjęć publikowanych w telewizjach, gazetach i magazynach na całym świecie. Jedno ze zdjęć przedstawiające samotnego mężczyznę na tle sloganu „Energia atomowa energią przyszłości” było głównym motywem międzynarodowej kampanii na rzecz ochrony środowiska naturalnego.

Więcej na temat filmu tutaj:  Alone in the Zone

Podsumowaniem mojej wieloletniej pracy w Czarnobylu i Fukushimie jest album fotograficzny, który chciałbym wydać z waszą pomocą. Ponad 200 stronicowy, trójjęzyczny, zawierać będzie ponad 100 starannie wyselekcjonowanych fotografii wraz z opisami w języku polskim, angielskim i japońskim, podzielonych na część dotyczącą Czarnobyla i Fukushimy.

 

Specjalnie na tę okoliczność postanowiłem poprosić dwóch kluczowych uczestników tamtych wydarzeń o napisanie eseju poprzedzającego każdą część albumu. Naoto Kana, pełniącego w czasie katastrofy funkcję premiera Japonii oraz byłego prezydenta ZSRR Michaiła Gorbaczowa. Wierzę, że dzięki esejom album stanowić będzie nie tylko wizualną dokumentację tragicznych skutków obu katastrof oraz nie tylko pokaże jak wiele podobieństw łączy obie katastrofy ale również stanie się źródłem cennych informacji od kluczowych uczestników tamtych wydarzeń.

Gdy wydarzyła się katastrofa w Czarnobylu miałem dopiero 14 lat i niewiele pamiętam z tamtego okresu. Poza niezwykłym poruszeniem oraz okropnym smakiem nieznanego mi płynu, który podano wszystkim uczniom w szkole. Dopiero gdy byłem starszy dowiedziałem się, że miał on zapobiec przedostaniu się do mojego organizmu radioaktywnego izotopu jodu. Wierzę, że moja wieloletnia praca w Czarnobylu i Fukushimie ma właśnie źródło w tamtych wydarzeniach. Reszta w waszych rękach.

 

KLUCZOWE KROKI

Dzięki pomocy władz Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia oraz władz elektrowni atomowej uzyskałem pozwolenia na wstęp do zniszczonego wybuchem 4 bloku elektrowni atomowej oraz wielu zamkniętych i niedostępnych miejsc leżących na terenie Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia.

Dzięki pomocy urzędników oraz ewakuowanych mieszkańców otrzymałem pozwolenia na wstęp do wszystkich zamkniętych miast położonych wokół zniszczonej elektrowni Fukushima Daiichi.

Dzięki pomocy Ministra Spraw Zagranicznych Białorusi, Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych oraz Doradcy Stałego Przedstawicielstwa Białorusi przy ONZ otrzymałem pozwolenia na wstęp do białoruskiego odpowiednika ukraińskiej Strefy Wykluczenia – Państwowego Radiacyjno-Ekologicznego Rezerwatu Polesie.

Esej napisany przez Naoto Kana, byłego premiera Japonii specjalnie na okoliczność wydania albumu.

O ALBUMIE

TYTUŁ: HALF-LIFE. Od Czarnobyla do Fukushimy.

JĘZYKI: Trójjęzyczny – Polski, Angielski i Japoński

STRONY: 220 lub więcej

FORMAT: 324×234 mm

ZDJĘCIA: 100 lub więcej, czarno-białe i kolorowe wraz z opisami

ESEJ FUKUSHIMA: Naoto Kan – premier Japonii w czasie katastrofy

ESEJ CZARNOBYL: Michaił Gorbaczow – były prezydent ZSRR