CZARNOBYL – POZA TURYSTYCZNYM SZLAKIEM

Jesienny fotoreporta偶 ze strefy nie b臋dzie tak emocjonuj膮cy jak poprzedni. Nie b臋dzie szukania radioaktywnych materia艂贸w. Nie b臋dzie te偶 niebezpiecznych wspinaczek. Film uko艅czony, wi臋c wracam do pocz膮tk贸w. Do fotografowania. Przez ostatnie dwa lata zajmowa艂em si臋 filmowaniem, wi臋c teraz wracam, ale wy艂膮cznie z aparatem w r臋ku. Patrz臋 na miejsca od zupe艂nie innej strony. Skupiam si臋 na szczeg贸艂ach, kt贸rym podczas filmowania nie mia艂em czasu si臋 przygl膮da膰. Utrwalam na cyfrowej kliszy aparatu miejsca, kt贸re nied艂ugo pewnie znikn膮. A potem staram si臋 odkry膰 historie kryj膮ce si臋 za zdj臋ciami. Tym razem niech zdj臋cia opowiedz膮 o niej same. A Wy dajcie ponie艣膰 si臋 wyobra藕ni.

14

9

13

15

My艣la艂em, 偶e widzia艂em ju偶 tam wszystko.

Po 27 latach od ewakuacji miasta, z witra偶y w kawiarni Prype膰 zosta艂a mniej ni偶 po艂owa. Z ka偶dym rokiem widz臋 ich coraz mniej. Czuj臋 偶al i smutek gdy patrz臋 jak pozwala si臋 im niszcze膰. Mog艂y by膰 cennym eksponatem czarnobylskiego muzeum, symbolem artystycznego ducha Prypeci albo po prostu wyrazem niebanalnej techniki dekoracyjnej opuszczonego miasta. Od d艂u偶szego czasu czeka艂em na moment, w kt贸rym w pe艂nym blasku s艂o艅ca b臋dzie mo偶na zrobi膰 im zdj臋cie. Aby wydoby膰 z nich 艣wiat艂o i blask promieni s艂o艅ca przedostaj膮cych si臋 przez misternie wykonany witra偶. Nada膰 im troch臋 偶ycia. Pochmurna pogoda, nieodpowiednia pora dnia, brak s艂o艅ca, a nawet li艣cie na drzewach – zawsze co艣 stawa艂o na przeszkodzie. Tym razem dopisuje mi szcz臋艣cie. Witra偶 urzeka kolorem szkie艂 nasyconych przes膮czaj膮cym si臋 艣wiat艂em. Z oddali, poci臋te na tysi膮ce cienkich, pod艂u偶nych pask贸w szk艂o przypomina mi gobelin. Od jakiego艣 czasu pr贸buj臋 r贸wnie偶 odnale藕膰 informacje o autorze tych wspania艂ych witra偶y. Naturalny trop prowadzi艂 do Iwana Litowczenki, kt贸ry stworzy艂 wszystkie mozaiki w Prypeci, w tym najokazalsz膮 pt. 'Muzyka’, znajduj膮c膮 si臋 na frontowej fasadzie szko艂y muzycznej. Odznaczony honorowym tytu艂em 'Zas艂u偶ony Artysta Ukrainy’ Litowczenko pracowa艂 w Prypeci niemal do samej katastrofy. Niestety on i jego 偶ona zmarli w 1996 r. co utrudnia potwierdzenie moich podejrze艅 lub uzyskanie pomocy w odnalezieniu prawdziwego autora. Szukam dalej, je艣li kto艣 co艣 wie, prosz臋 o kontakt.

Z Prypeci udaj臋 si臋 do niedoko艅czonego bloku 5, aby zobaczy膰 jak post臋puj膮 prace przy demonta偶u budynku. My艣la艂em, 偶e widzia艂em ju偶 tam wszystko, ale obok ogromnego pomieszczenia reaktora zauwa偶am masywne, stalowe drzwi, prowadz膮ce do miejsc w kt贸rych jeszcze nigdy nie by艂em.

36

Pomieszczenie reaktora.

35
34
37
38
39

W poszukiwaniu nowych miejsc wracam r贸wnie偶 do portu rzecznego w Czarnobylu. Zamierzam dosta膰 si臋 do le偶膮cych po przeciwleg艂ej stronie portu porzuconych statk贸w. Odnajduj臋 tylko jeden, ale za to w jednym kawa艂ku. To chyba ostatni ca艂y wrak statku. Jeszcze nie poci臋ty na z艂om.

24

25

Do pozosta艂ych statk贸w mo偶na si臋 dosta膰 wy艂膮cznie przep艂ywaj膮c na niewielk膮 wysepk臋 le偶膮c膮 na 艣rodku zatoki. Aby si臋 tam dosta膰, prosz臋 o pomoc przep艂ywaj膮cych tu偶 obok rybak贸w. To prawdopodobnie zwykli pracownicy strefy, kt贸rzy w wolnej chwili postanowili z艂owi膰 troch臋 ryb do domu. Gdy podp艂ywaj膮 zagaduj臋, co uda艂o im si臋 z艂owi膰. Pokazuj膮 dwa worki wype艂nione rybami. Na pytanie, czy nie boj膮 si臋, 偶e ryby mog膮 by膰 ska偶one, jeden z nich u艣miecha si臋 i przecz膮co kiwa g艂ow膮.

28 29 33

19

18

17

Wracam r贸wnie偶 do Czarnobyla-2. Tym razem nie skupiam si臋 na ogromnych antenach i centrum dowodzenia ale na koszarach w kt贸rych mieszkali zwykli 偶o艂nierze.

2

1

10

Jeden tom z 55-tomowego wydania Dzie艂 Wszystkich Lenina (obok le偶y jeszcze kilkana艣cie tom贸w).

45

Suszarnia na ubrania.

46

Przechowalnia broni.

W poszukiwaniu 艣lad贸w tragedii coraz cz臋艣ciej i coraz bardziej oddalam si臋 od Prypeci. Docieram w najdalsze zak膮tki strefy. Zapomniane wsie, domy, gospodarstwa rolne. Nieodkryte przez turyst贸w. W ten spos贸b docieram do p贸艂nocnych granic strefy. Do le偶膮cej tu偶 przy ukrai艅sko-bia艂oruskiej granicy wsi Maszewo. Po drodze zatrzymuj臋 si臋 jeszcze na moment we wsi Krasne aby wykona膰 kilka zaleg艂ych zdj臋膰 opuszczonej cerkwi.

21

20

16

23

22

26

Najciekawsze wsie oddalone s膮 od Czarnobyla nawet o kilkadziesi膮t kilometr贸w. Niewiele os贸b ma ochot臋 i czas aby je odwiedzi膰. Wi臋kszo艣膰 koncentruje si臋 wy艂膮cznie na Prypeci. Ca艂e szcz臋艣cie 偶e nie wiedz膮, 偶e Prype膰 nie jest jedynym opuszczonym miastem w zamkni臋tej strefie. A mo偶e 50 km to dla nich za daleko? Oddalaj膮c si臋 coraz bardziej na zach贸d od Prypeci, docieram do miasta Poli艣ke.

30

W przeciwie艅stwie do Prypeci, kt贸r膮 wybudowano specjalnie na potrzeby pracownik贸w elektrowni atomowej, pierwsze pisemne wzmianki o Poli艣ke pojawi艂y si臋 w 1415 r. (poprzednie nazwy Chabno i Kaganowicze). Pomimo 偶e miasto by艂o niewiele mniej ska偶one od oddalonej o ponad 50 km Prypeci, nie zamkni臋to go natychmiast po katastrofie. Wr臋cz przeciwnie, Poli艣ke sta艂o si臋 g艂贸wnym centrum ewakuacji mieszka艅c贸w Prypeci.

41

Centrum miasta.

32

Budynek Komitetu Wykonawczego.

Miasto w chwili katastrofy liczy艂o ponad 11 tysi臋cy mieszka艅c贸w. Znajdowa艂 si臋 tutaj kino-teatr, stadion, hotel, dom kultury, sauna (bania). Taka ma艂a Prype膰, chocia偶 swoj膮 wielko艣ci膮 i architektur膮 miasto bardziej przypomina艂o mniejszy Czarnobyl. Dopiero 4 lata po katastrofie pierwsi mieszka艅cy zacz臋li opuszcza膰 miasto. Pocz膮tkowo spotyka艂o si臋 to ze sprzeciwem w艂adz, kt贸re nazywa艂y uciekinier贸w panikarzami albo grozi艂y wykluczeniem z partii. Straszy艂y tzw. wilczym biletem, kt贸ry mia艂 utrudnia膰 uciekinierom otrzymanie nowej pracy. Dopiero w 1993 r., po upadku Zwi膮zku Radzieckiego, gdy rzeczywiste poziomy ska偶e艅 sta艂y si臋 og贸lnodost臋pne, w艂adze Ukrainy wyda艂y decyzj臋 o wysiedleniach. Sze艣膰 lat p贸藕niej oficjalnie wykre艣li艂a miasto z rejestru i w艂膮czy艂a do Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia. Obecnie w Poli艣ke mieszka zaledwie kilka starszych os贸b, kt贸re postanowi艂y nie opuszcza膰 miasta.

40

Mural w budynku urz臋du pocztowo-telekomunikacyjnego.

6

„1654-1954 – 300 lat przy艂膮czenia Ukrainy do Rosji”.

4

Sklep „Dzieci臋cy 艢wiat”.

5

Dom Kultury.

31

„M贸j s艂oneczny rodzimy kraj, ka偶da 艣cie偶ka tu znajoma! Ta ziemia to dla mnie – RAJ, to miasto nazywam swoim domem!” – Kwiecie艅 2011 P.J.I.

Pomimo, 偶e miasto zamkni臋to stosunkowo niedawno jest bardziej zniszczone od Prypeci. Niska, stara zabudowa nie mia艂a szans w por贸wnaniu do nowych, betonowych blok贸w Prypeci. Nieremontowane, drewniane konstrukcje dach贸w bardzo szybko zacz臋艂y si臋 wali膰, niszcz膮c wiele zabytkowych wn臋trz. Mieszka艅cy Poli艣ke mieli te偶 znacznie wi臋cej czasu na opuszczenie miasta. Nie opuszczali go w po艣piechu jak mieszka艅cy Prypeci. Mieli czas 偶eby zabra膰 ze sob膮 nie tylko wszystkie warto艣ciowe przedmioty ale r贸wnie偶 to co mo偶na jeszcze znale藕膰 w Prypeci 鈥 pami膮tkowe zdj臋cia, ksi膮偶ki, meble i ubrania. Niemniej jednak warto po艣wi臋ci膰 temu miejscu troch臋 wi臋cej czasu. Jestem tu pierwszy raz, zaledwie kilka godzin. Zbyt kr贸tko 偶eby chocia偶 pobie偶nie pozna膰 miasto. Jeszcze tu wr贸c臋.

Opuszczam nie tylko Poli艣ke, ale r贸wnie偶 ca艂膮 stref臋. Przeszkadzaj膮 mi w tym konie Przewalskiego, kt贸re najpierw blokuj膮 drog臋, a potem pozwalaj膮 si臋 sfotografowa膰 z ka偶dej strony. Nie po艣wi臋ca艂em wiele miejsca w swoich reporta偶ach czarnobylskiej faunie. Chyba daj膮 mi o tym zna膰…

44

42

43

PODZIEL SI臉 Z INNYMI PRZECZYTANYM REPORTA呕EM

Je偶eli jeste艣 fotografem, masz wi臋cej ni偶 25 lat i chcia艂by艣 si臋 przy艂膮czy膰 – napisz co艣 o sobie i wy艣lij: arek (ma艂pa) podniesinski (kropka) pl

Skomentowano 7 razy

  1. Super k膮sek zanim dotrze Alone 2, zawsze chcia艂em dowiedzie膰 si臋 czego艣 w艂a艣nie o innych opuszczonych miejscach w strefie, szkoda 偶e tak niewiele tego materia艂u – mimo to wielki + ode mnie :)

  2. Kawa艂 艣wietnej pracy! Mam nadziej臋, 偶e kiedy艣 uda mi si臋 osobi艣cie zwiedzi膰 cho膰 cz臋艣膰 tych miejsc.

  3. w艂a艣nie taki materia艂 daje do my艣lenia ile jeszcze jest mniej znanych niesamowitych miejsc w strefie… Tak jak kolega czarek pisze te偶 chcia艂bym zobaczy膰 na w艂asne oczy chocia偶 pare tych miejsc.
    艢wietny przedsmak alone 2.
    Pozdrawiam

  4. Bardzo warto艣ciowy i mi艂y dla oka materia艂. R贸wnie偶 lubi臋 miejsca mniej ucz臋szczane, bezludne dlatego tym bardziej mi si臋 podoba. Sama strefa jest miejscem nie zwyk艂ym. Dzi臋kuj臋, za t膮 ma艂膮 wycieczk臋. Pozdrawiam.

  5. Rewelacyjne zdj臋cia :) nie s膮dzi艂em, 偶e w zonie mog膮 by膰 jeszcze tak spore miasteczka, kt贸re zosta艂y opuszczone. Tym bardziej, 偶e dopiero po upadku ZSRR.

    Pozdrawiam!
    Mateusz

  6. Jestem pod wra偶eniem, 艣wietne zdj臋cia. Fajnie zobaczy膰 pierwowz贸r tego co widzimy w Call of Duty 4 ;) nie mia艂am poj臋cia o istnieniu tych witra偶y -naprawd臋 pi臋kna rzecz. Wyprawa w te miejsca trafia na list臋 „do zrobienia” :)

Dodaj komentarz

Tw贸j adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola s膮 oznaczone *